Minister Ard van der Steur (Veiligheid en Justitie) wil mensen te hulp komen die een schuld erven. Hij stelt daarom een wijziging van het erfrecht voor, waardoor een erfgenaam zijn of haar eigen geld beter kan beschermen tegen een onverwachte schuld van de overledene.
Op dit moment kun je een nalatenschap zonder voorbehoud accepteren, maar dan draai je ook voor alle gevolgen op. Een erfgenaam kan echter ook een ”beneficiaire aanvaarding” afspreken. Dan mag hij of zij de schulden voldoen met het geld dat verder wel is geërfd.
De zaak moet dan eerst onder toezicht van de kantonrechter worden afgewikkeld. De erfgenaam kan pas beschikken over de nalatenschap als alle schulden zijn voldaan.
In de praktijk blijkt dat erfgenamen vaak niet beseffen dat ze zonder voorbehoud een nalatenschap aanvaarden. Ze zitten er dan wel aan vast.
Zuivere aanvaarding
Van der Steur wil nu dat straks pas sprake is van zo’n ”zuivere aanvaarding” als een erfgenaam goederen van de nalatenschap verkoopt of op andere wijze onttrekt aan eventuele schuldeisers.
Verder komt de minister met een uitzonderingsclausule voor gevallen waarin de erfgenaam na zuivere aanvaarding wordt geconfronteerd met een onverwachte schuld, bijvoorbeeld als blijkt dat de erflater een onrechtmatige daad heeft gepleegd en schadeplichtig is.
De erfgenaam moet de kantonrechter dan kunnen verzoeken om bescherming van het eigen vermogen.
Niet op de hoogte
Netwerk Notarissen hoopt dat de Tweede Kamer met de wet instemt. Veel mensen zouden namelijk niet goed op de hoogte zijn van de financiën van hun familieleden, stelt de koelorganisatie donderdag op basis van een peiling onder ruim achthonderd mensen.
Zo’n 39 procent van de ondervraagde kinderen weet niet of hun ouders schulden hebben. En 73 procent weet dit evenmin van een broer of zus. Verder weet 94 procent niet of ooms en tantes betalingsachterstanden hebben.
“Als een kinderloze tante overlijdt, kunnen neven en nichten als erfgenamen in beeld komen. Zij weten onvoldoende van de financiële situatie van hun tante om de erfenis zonder meer te accepteren. Als zij dat namelijk wel doen, draaien zij met eigen portemonnee op voor een eventuele schulderfenis.”
Aanpassen
Netwerk Notarissen en het Centrum voor Notarieel Recht van de Radboud Universiteit hebben politiek Den Haag eerder geadviseerd de wet aan te passen om erfgenamen te beschermen. De partijen hebben de tekortkomingen in de huidige wet op een rij gezet in een rapport.
“Een van de geconstateerde knelpunten uit ons rapport is dat je zonder dat je het weet een schulderfenis kunt accepteren. De wet zegt dat je een erfenis kunt accepteren door je te gedragen als erfgenaam. En dat als er dan schulden zijn, je die uit eigen portemonnee moet betalen.”
Goede stap
De wetswijziging die nu bij de Tweede Kamer is ingediend, lost dit probleem volgens Van der Geld niet helemaal op. “Er wordt nu wel een goede stap in de richting gezet, waardoor erfgenamen tegen schulden die ze niet kennen worden beschermd.”
Netwerk Notarissen is blij dat er twee jaar na toezegging een voorstel tot wijziging van de wet naar de Tweede Kamer gaat. “Hierdoor worden erfgenamen beter beschermd tegen een schulderfenis en worden ze minder vaak de dupe van de schulden van een ander”, aldus Van der Geld.